Οι ασθενείς με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (ΑΣ) έχουν στον ορό τους αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα (aPL) που προκαλούν αγγειακές θρομβώσεις και νοσηρότητα κατά την κύηση (πχ αποβολές).
Αυτά τα κλινικά συμβάματα μπορούν να συμβούν ανεξάρτητα ή ταυτόχρονα το ένα με το άλλο. Προς το παρόν δεν υπάρχει ακριβής τρόπος διαχωρισμού των αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων που προκαλούν αγγειακές θρομβώσεις από αυτά που προκαλούν νοσηρότητα της κύησης. Σήμερα, οι πιο ευρέως διαδεδομένες παρακλινικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση αντιφωφολιπιδικών αντισωμάτων στους ασθενείς με αγγειακά συμβάματα ή/και με νοσηρότητα της κύησης είναι η εμμένουσα παρουσία αντισωμάτων έναντι της καρδιολιπίνης ή/και αντισωμάτων έναντι της β2 GPI ή/και του αντιπηκτικού του λύκου.
Παρά την κλινική χρηστικότητα των προαναφερθέντων αντισωμάτων, οι ιδιότητες σύνδεσής τους δεν επαρκούν για να εξηγήσουν το γιατί κάποια από τα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα είναι παθογονικά ενώ κάποια άλλα όχι. Προκειμένου να μελετήσουμε το ερώτημα αυτό, εξετάζουμε τη μοριακή βάση καθενός από τα αντισώματα. Επιπλέον, η τρεχουσα θεραπεία ασθενών με αγγειακές θρομβώσεις και αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα στηρίζεται στη χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων, που έχει δυνητικά αυξημένες αιμορραγικές επιπλοκές.
Ο προσδιορισμός των μοριακών χαρακτηριστικών που προσδίδουν παθογονικότητα στα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα θα μπορούσε να βοηθήσει σε μία πιο στοχευμένη επιλογή των ασθενών που όντως μπορούν επωφεληθούν από τη χρήση αντιπηκτικών.
Τα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα έχουν άμεσες επιδράσεις σε διάφορα κύτταρα όπως τα μονοκύτταρα, όπου ενεργοποιούν το σηματοδοτικό μονοπάτι της p-38 MAP κινάσης (mitogen activated protein kinase) και του πυρηνικό παράγοντα NF-κΒ, οδηγώντας στην έκφραση ιστικού παράγοντα (Tissue Factor, TF) ενός ισχυρού προπηκτικού παράγοντα.
Προσφατες έρευνες εξετάζουν τις επιδράσεις αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων που απομονώθηκαν από ασθενείς με ΑΣ και νοσηρότητα της κύησης ή από ασθενείς με ΑΣ και αγγειαές θρομβώσεις, στα ενδοκυττάρια σηματδοτικά μονοπάτια των μονοκυττάρων (Lambrianides et al. 2010 J Immunol).
Δρ. Αναστασία Λαμπριανίδη
